میلگردها یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در صنعت ساخت و ساز به شمار می‌آیند. تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد، کاربردهای متفاوتی از آن را ایجاد می‌کند. استانداردی که در تولید میلگرد استفاده می‌شود، در ایجاد شکل ظاهری، خواص و محل استفاده آن تأثیرگذار است. بر این اساس، انواع مختلف میلگرد مانند میلگرد آجدار، ساده، آلومینیوم، میلگرد استنلس استیل و گالوانیزه تعریف می‌شوند. در این مقاله از آهن باما قصد داریم اطلاعات جامع تری درباره میلگرد ارائه دهیم. در ادامه به بررسی بیشتر تفاوت ظاهری انواع میلگردها و کاربرد آنها می‌پردازیم.
فهرست
- میلگرد چیست؟
- معرفی انواع میلگرد و مشخصات آن
- دسته بندی انواع میلگرد از نظر ظاهر
- انواع میلگرد از نظر قطر
- کاربرد انواع میلگرد
- عوامل تأثیرگذار بر قیمت میلگرد
- قیمت مواد اولیه در تولید میلگرد
- کاشت میلگرد چیست؟
- میلگرد استیل چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟
- جمع بندی
میلگرد چیست؟
میلگردها از مقاطع فولادی اصلی در صنعت ساختمان سازی هستند. این مقاطع فولادی عنصر اصلی برای تقویت بتن‌ها و مقاوم سازی ساختمان به شمار می‌آیند. استفاده از میلگردها در بتن باعث جبران خاصیت کششی آن و ایجاد سازه‌هایی مقاوم در برابر نیروهای کششی و نیروهای فشاری می‌شود. بدین ترتیب، از ترک خوردن و شکستن بتن جلوگیری می‌کنند. بر اساس تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد، اقسام مختلفی از این مقطع وجود دارد.
میلگرد ساده یا ترانس یکی از انواع پرکابرد مقاطع فولادی در صنعت ساخت و ساز است. این میلگرد با ویژگی سطحی صیقلی و مقاومت و سختی بالا شناخته می‌شود. با توجه به تنوع بالای این نوع میلگرد در سایز، ابعاد و شکل‌های مختلف آن، در ساختمان سازی به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. میلگردها برای ارائه مقاومت در برابر بارهای طراحی شده، و ارائه مقاومت موضعی جهت کاهش ترک خوردگی و تنش‌های ناشی از دما کاربرد دارند. همچنین، به منظور بارگیری کششی در بلوکه‌های بتنی و تقویت آنها از انواع میلگرد استفاده می‌شود.
معرفی انواع میلگرد و مشخصات آن
بر اساس تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد، یک دسته بندی کلی در آن تعریف شده است. میلگرد ساده، و آجدار دو تقسیم بندی کلی صورت گرفته در ارتباط با این انواع هستند. در ادامه به معرفی بیشتر هر کدام می‌پردازیم.
· میلگرد ساده
میلگردهای ساده ، با ویژگی سطحی کاملاً صاف و یکنواخت و در سایز ۶ تا ۵۰ میلی متر در دسترس هستند. این میلگردها با عنوان میلگردهای ترانس یا A1 نیز شناخته می‌شوند. از این نوع میلگردها جهت ساخت درز انقباض و جلوگیری از جمع شدگی و ترک خوردن بتن استفاده می‌شود. این میلگرده به راحتی خم و برش داده می‌شوند.
· میلگرد آجدار
این نوع میلگردها دارای سطحی زبر و آجدار هستند و در سایز ۶ تا ۵۰ میلی متر تولید می‌شوند. با استفاده از این میلگردها اتصال مناسبی بین میلگرد و بتن ایجاد می‌شود. در این اتصال احتمال جدا شدن این دو مقطع از هم با احتمال پایینی رخ می‌دهد. با توجه به تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد، میلگردهای آجدار در سه گروه A2 ، A3 و A4 قرار می‌گیرند.
دسته بندی انواع میلگرد از نظر ظاهر
استاندارهای متعددی در تولید و استفاده از میلگردهای فولادی تعریف شده است. یکی از معتبرترین آنها، استاندارد ASTM است. توجه به استاندارد میلگرد در تمامی کارخانه‌های تولید کننده این عنصر به منظور حفظ کیفیت بالای محصولات و قیمت تمام شده پایین آن امری ضروری است. به همین دلیل، اکثر کلرخانه‌های تولیدکننده از آخرین تکنولوژی‌ها و رعایت استانداردهای تعریف شده در فرآیند تولید خود استفاده می‌کنند.
تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد بر اساس استانداردهای تعریف شده در تولید، به چهار شکل کلی مد نظر قرار می‌گیرد. بر این اساس، انواع میلگرد A1، A2، A3 و A4 با خواص مکانیکی متفاوت فولاد تعریف می‌شوند.
· میلگرد A1
شکل ظاهری میلگرد A1 به صورت میلگرد ساده ای بدون هیچ گونه آجی بر روی سطح آن است. با توجه به داشتن سطحی صاف و بدون آج، این نوع میلگرد میزان پیوستگی پایینی با بتن دارد. بر اساس تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد، میلگردهای A1 به دلیل عدم مهار شدن در بتن، در المان‌های سازه ای مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. از دیگر ویژگی‌های این نوع میلگرد، جوش پذیری بالای آن است. به همین دلیل میلگردهای A1 را با عنوان داکتیل یا شکل پذیر نیز می‌شناسند. از سایر ویژگی‌های این میلگرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رده مقاومتی ۲۴۰ مگاپاسکال
- تنش جاری ۲۳۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع
- تنش گسیختگی ۳۸۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع
- دارای ۲۴% کربن
· میلگرد A2
شکل ظاهری میلگرد A2 به صورت مارپیچی از آج‌ها در امتداد محور طولی آن است. با توجه به تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد، میلگرد A2 را به عنوان آج مارپیچ ساده نیز می‌شناسند. وجود آج در سطح این میلگرد در ایجاد چسبندگی بیشتر و بهتر میان مقطع میلگرد و بتن نقش بسیار مهمی دارد. به دلیل دارا بودن درصد کربن بیشتر (۳۴%) ، این میلگرد در مقایسه با میلگرد A1 سخت تر است. استفاده از این نوع میلگرد در ساختمان سازی سبک، گزینه بسیار مناسبی است. از دیگر ویژگی‌های میلگرد A2 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رده مقاومتی ۳۴۰ مگاپاسکال
- تنش جاری ۳۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع
- تنش گسیختگی ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع
· میلگرد A3
شکل ظاهری میلگرد A3 نیز به صورت مارپیچی از آج در محور طولی میلگرد است. با این تفاوت که آج‌ها به صورت دو تایی یا جناغی در کنار هم قرار دارند. از نظر ویژگی سختی، میلگرد A3 در فهرست میلگردهای نیم سخت قرار می‌گیرد. با توجه به این ویژگی، برای عملیات جوشکاری و آهنگری و تغییر شکل‌هایی با زوایای تند به هیچ وجه گزینه مناسبی نیست. میلگرد A3 به صورت طولی در فنداسیون ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر اساس تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد، میلگرد A3 به عنوان میلگرد آجدار جناقی نیز شناخته می‌شود. سایر ویژگی‌های این میلگرد عبارتند از:
- رده مقاومتی ۴۰۰ مگاپاسکال و مقاومت بیشتر در مقایسه با میلگرد A1 و A2
- تنش جاری ۴۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع
- تنش گسیختگی ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع
- درصد کربن ۳۹%
· میلگرد A4
شکل ظاهری میلگرد A4 به صورت ترکیبی از دو نوع آج مارپیچی و جناقی است. این میلگردها از فولادهایی با کربن بالا ساخته شده اند. رده مقاومتی این نوع میلگرد، 500 مگاپاسکال تعریف شده است. با توجه به تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد، میلگرد A4 با عنوان آجدار مرکب نیز معرفی می‌شود. کاربرد اصلی این نوع میلگردها در ساخت المان‌های سازه ای است. میلگرد A4 برای استفاده در عملیات خمکاری گزینه مناسبی نیستند. به دلیل سختی بسیار بالای این نوع میلگردها، شکل پذیری یا انعطاف آنها بسیار پایین است. استحکام بالای این نوع میلگردها باعث جلوگیری از اتلاف منابع، صرفه جویی در عملیات و سهولت امر طراحی می‌شود.
انواع میلگرد از نظر قطر
قطر میلگرد یکی از فاکتورهای مهم این مقطع فولادی به شمار می‌آید. بر اساس این ویژگی، کاربردهای مختلفی از میلگرد تعریف می‌شود. تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد، شکل پذیری و کاربرد آنها هیچ ارتباطی با قطر میلگرد ندارد. به عبارت دیگر، از لحاظ ویژگی ذکر شده میلگردهای A1 تا A4 یکسان طبقه بندی می‌شوند.
استاندارهای جهانی تولید میلگرد در کشورهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد. با توجه به این استانداردهای جهانی، اکثر کارخانه‌های تولیدکننده میلگردهایی با قطر ۵ تا ۵۰ میلی متر را به بازار عرضه می‌کنند. به طور کلی هر چه قطر میلگرد بیشتر باشد، برای پروژه‌های ساخت و ساز چون ایجاد پل، برج و دیگر موارد بیشتر کاربرد دارد. به طور معمول، فعالان در عرصه صنعت ساختمان سازی بیشتر از میلگردهایی با قطر بین ۷ تا ۳۴ استفاده می‌کنند.
کاربرد انواع میلگرد
با توجه به تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد A1، A2، A3، A4، کاربردهای متفاوتی از آنها تعریف می‌شوند. تفاوت در کاربرد انواع میلگردها به اختلاف در ویژگی‌های فنی، ترکیب شیمیایی و مؤلفه‌های مقاومتی هر یک از آنها مربوط می‌شود. از کاربردهای میلگرد A1 می‌توان به استفاده از آن به عنوان آرماتورهای دورپیچ در ستون‌های دایره ای شکل و شمع‌ها، یا به عنوان میلگردهای حرارتی سقف تیرچه بلوک اشاره کرد. این میلگردها با استفاده از یک المان استوانه ای به شکل مارپیچ در می‌آیند. میلگردهای A2، اغلب در آرماتورهایی با عملکرد برشی چون کمرکشی دیوار برشی و خاموت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
میلگردهای A2 و A3 نیز در ساخت پی یا فنداسیون ساختمان کاربرد دارند. بر اساس تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد و اختلاف در مشخصات فنی هر یک، میلگرد A2 در آرماتورهای طولی و میلگرد A3 در آرماتورهای عرضی مورد استفاده قرار می‌گیرند. میلگردهای A4 نیز به طور معمول در مصارف سنگین ساختمان سازی بسیار پرمصرف هستند.
عوامل تأثیرگذار بر قیمت میلگرد
با توجه به اهمیت میلگرد در صنعت ساختمان سازی و کارایی بسیار مفید آن در این عرصه، قیمت میلگرد به طور دائم در حال نوسان است. به عبارت دیگر، در طول یک سال قیمت آن دائمآً در حال افزایش و کاهش است و ثبات مناسب را ندارد. عوامل متعددی در این نوسان قیمت میلگرد تأثیرگذار هستند. برخی از این عوامل عبارتند از:
· نرخ دلار و ارز
نرخ دلار و ارز از جمله عوامل تأثیرگذار بر قیمت میلگرد هستند به دلیل حضور ایران در لیست کشورهای صادرکننده میلگرد و محاسبه تمامی قیمت‌ها بر اساس دلار، نوسانات بیش از حد دلار در بازار داخلی تأثیر مستقیمی بر قیمت این فاکتور می‌گذارد.
· شاخص بورس
شاخص بورس صنعت شاخصه ای از سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های فعال کشور در بخش صنعت است. این شاخص بر اساس عملکرد جداگانه هر یک از این صنایع مورد بررسی قرار می‌گیرد. بنابراین، با تغییر قیمت سهام شرکت‌های فعال در عرصه تولید میلگرد، قیمت آن نیز تغییر می‌کند.
· هزینه حمل و نقل
تعرفه هزینه حمل و نقل ارتباط مستقیمی با هزینه نفت و سوخت بین المللی دارد. از سوی دیگر، این تعرفه به صورت درصدی بر قیمت محصولات فولاد داخلی در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، این فاکتور نیز در تعیین قیمت یک محصول فولادی چون میلگرد تأثیرگذار است.
· قیمت مواد اولیه در تولید میلگرد
میلگرد از مقاطع فولادی پرکاربرد در بخش صنعت است که به روش نورد بر روی فولاد تولید می‌شود. با توجه به کمبود داخلی آهن، قراضه و سایر مواد مورد نیاز در تولید فولاد و تغییر و تحول قیمتی هر یک از این مواد خام، قیمت فولاد و در نهایت قیمت میلگرد نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
کاشت میلگرد چیست؟
کاشت میلگرد روشی جهت افزایش مقاومت یک سازه بتنی از پیش موجود و گسترش آن است. این روش به صورت قرار دادن انواع میلگردها در سازه‌هایهای بتنی از قبل موجود تعریف می‌شود. کاشت میلگرد در قسمت‌های مختلف یک سازه چون دیوارها، تیرها، فنداسیون و المان‌های موقت آن به کار می‌رود. با استفاده از این روش می‌توان ضعف باربری یک قسمت از سازه موجود را با افزودن بخش‌های جدید به آن به طور قابل توجهی افزایش داد. بدیهی است که تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد در این عملیات مد نظر قرار می‌گیرد. چرا که با توجه به این تفاوت، سایر مشخصات فنی و ترکیب شیمیایی میلگرد نیز تغییر می‌کند.
میلگرد استیل چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟
میلگرد استیل از جمله مواد مهندسی بسیار پرکاربرد است که با ویژگی ضد زنگ و مقاوم به خوردگی شناخته شده است. ویژگی‌های ذکر شده در این نوع میلگرد به دلیل حضور سه عنصر کروم، نیکل و مولیبدن است. کروم، ضمن تشکیل اکسیداسیون سطحی از خوردگی لایه‌های زیرین محافظت می‌کند. مولیبدن، باعث افزایش مقاومت به خوردگی در حضور یون‌های کلر می‌شود. نیکل نیز نقش مٍؤثری در مقاومت میلگرد به خوردگی در محیط‌های خنثی دارد. ضمن آنکه، باعث افزایش انعطاف پذیری فولاد می‌شود. میلگرد استیل به دلیل مقاومت بالای آن در برابر خوردگی، در شرایطی با احتمال خورندگی بالای میلگرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
میلگردهای استیل در محیط‌های خورنده مانند آب دریا برای ایجاد پل، اسکله و نرده کاربرد دارند. همچنین در ایجاد سازه‌هایی با عمر طولانی مانند بناهای تاریخی از این میلگردها استفاده می‌شود. از دیگر موارد کاربرد میلگرد استیل می‌توان به استفاده از آن در ساختار بتن آرمه مناطق لرزه ای و ساخت گذرگاه‌های ترافیکی و گاراژهای پارکینگ در مناطقی با ویژگی خیس شدن و هوادهی مکرراشاره کرد.
جمع بندی
تفاوت شکل ظاهری انواع میلگرد باعث ایجاد تنوع در ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های فنی آنها می‌شود. این ویژگی‌ها رفتار نهایی محصول را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بر این اساس، انواع مختلفی از میلگردها تعریف می‌شوند که هر کدام در بخشی خاص از صنعت ساخت و ساز کاربرد دارند. در این مقاله به معرفی انواع میلگردها و کاربرد هر یک از آنها پرداختیم. شما می‌توانید با توجه به موارد ذکر شده و بررسی نیاز پروژه خود جهت خرید انواع مقاطع فولادی از جمله میلگرد به سایت آهن باما مراجعه کنید. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر درباره محصول مورد نظرتان می‌توانید از کارشناسان ما مشاوره تخصصی رایگان دریافت کنید.
